واکنش جنبشهای اسلامی معاصر نسبت به جهانیشدن: انطباق یا تعارض
نویسندگان
چکیده مقاله:
جهانیشدن بر ماهیت، شیوه‌های عمل و نحوه نگرش جنبشهای اسلامی نسبت به محیط پیرامون خود تأثیرگذار بوده است، به گونه‌ای که این فرایند، زمینه‌ساز واکنش‌های متفاوتی شده است. برخی از آن‌ها مطابق با تفسیرهایشان حفظ اسلام اصیل و راستین را خواستارند، به‌طوری‌که با بهره جستن از امکانات تکنولوژیکی و فنی جهانیشدن، توانسته‌اند خود را به جنبشی با برد جهانی تبدیل کنند و با استفاده از چنین امکاناتی، ضمن بیان افکار و عقاید سلفی، مخاطراتی را در موضوعاتی مانند تهدید صلح و امنیت بین‌المللی برای جامعه جهانی از یک طرف و اسلام‌هراسی از طرف دیگر ایجاد کرده‌اند، اما دسته دیگر بر آن بوده‌اند تا ضمن توجه به هویت اسلامی‌شان، خود را با شرایط ناشی از جهانیشدن انطباق دهند، به‌طوری‌که این نوع جنبش‌ها در اثر فرایندهای جهانیشدن از حالت رادیکال، شبه‌نظامی و آرمان‌گرا به حالت واقع‌نگر با کارکردهای ملی تبدیل شده که می‌تواند با بهره‌مندی از فضای مجازی مانند اینترنت و رسانه‌های صوتی، تصویری به بیان افکار و عقایدشان بپردازند. دسته سوم نیز معتقدند که جهانیشدن دارای ابعاد ایدئولوژیکی و تکنولوژیکی است که بُعد ایدئولوژیک آن ممکن است تعارضاتی برای ما در پی داشته باشد، اما بُعد تکنولوژیک آن دارای فوایدی است؛ بنابراین، ضروری است ضمن پذیرفتن جهانیشدن به‌عنوان یک پدیده، برای استفاده از دستاوردهای ناشی از آن و حفظ هویت دینی کوشا بوده، در این عرصه به ایفای نقش بپردازیم. پرسش اصلی پژوهش این است که جنبشهای اسلامی معاصر چه واکنشی نسبت به جهانیشدن داشتهاند؟ فرضیه‌ای که در پاسخ به این پرسش مطرح است این است که با توجه به دغدغه‌ها و تفسیرهای این جنبش‌ها مبنی بر حفظ شریعت، برخی از آن‌ها موضعی واکنشی در ارتباط با جهانیشدن اتخاذ کرده‌اند، اما گروهی دیگر از این جنبش‌ها بر آن بوده‌اند تا خود را با شرایط ناشی از جهانیشدن تطبیق دهند. بنابراین، نوشته حاضر در راستای آزمون فرضیه بالا، از رویکرد تحلیلی نظریه بحران هرایر دکمجیان و نظریه سرزمینی‌کردن جنبشهای اسلامی اولیویه روآ بهره برده است.
منابع مشابه
واکنش جنبش های اسلامی معاصر نسبت به جهانی شدن: انطباق یا تعارض
جهانی شدن بر ماهیت، شیوه های عمل و نحوه نگرش جنبش های اسلامی نسبت به محیط پیرامون خود تأثیرگذار بوده است، به گونه ای که این فرایند، زمینه ساز واکنش های متفاوتی شده است. برخی از آن ها مطابق با تفسیرهایشان حفظ اسلام اصیل و راستین را خواستارند، به طوری که با بهره جستن از امکانات تکنولوژیکی و فنی جهانی شدن، توانسته اند خود را به جنبشی با برد جهانی تبدیل کنند و با استفاده از چنین امکاناتی، ضمن بیان ...
متن کاملامام خمینی(ره) و جنبشهای اسلامی معاصر
گفته شد اندیشه سیاسی حضرت امام(ره) که تشکیل حکومت اسلامی در ایران متبلور عینی آن است، به دلیل خصلت دینی و ماهیت مکتبی خود، از پیوند عمیق و ناگسستنی با نهضت اسلامی در جهان برخوردار بوده است. به طور کلّی آثار و دستاوردهای نهضت دینی و پیروزمندانه حضرت امام در ارتباط با جنبشهای اسلامی و نهضت جهانی اسلام را در دو بخش نظری و عملی میتوان تحلیل و ارزیابی کرد. خصلت جهانی بودن انقلاب اسلامی ایران و اصولی...
متن کاملحقوق بین‌الملل معاصر: حقوق مبتنی بر تعامل یا تعارض؟
تعارض میان قواعد و هنجارها در هر سیستم قانونی می‌تواند مشکل‌ساز باشد، زیرا وجود تعارض می‌تواند به عنوان تهدیدی علیه تمامیت و کارایی حقوق محسوب می‌شود. اساساً موضوع تعارض میان هنجارها با موضوع وجود سلسله‌مراتب میان قواعد حقوق بین‌الملل در ارتباط است. در حقوق بین‌الملل کلاسیک که غالباً به عنوان حقوق ناشی از هم‌زیستی شناخته می‌شود، روابط به طور عمده، دوجانبه بوده و تعارض‌های هنجاری منطبق با الگوی دو...
متن کاملبررسی تعارض یا عدم تعارض آموزۀ خلوت در تصوف با حضور اجتماعی در شریعت اسلامی
از آیات، روایات و احکام اسلامی برمیآید که قرآن، پیامبر و صحابه توجه بسیاری به حضور اجتماعی فرد مسلمان داشتهاند و انزوای راهبانه را امری ناپسند میدانستهاند و به همین علت عالمان و فقیهان منتقد تصوف نسبت به این جریان بدبیناند و وجود رفتارهای انزواطلبانۀ پیروان بعضی از طرق و سلاسل، منتقدان تصوف آنان را بر آن داشته که عرفان و معنویت را در تضاد با حساسیتهای اجتماعی بدانند و غفلت عرفا از محیط ز...
متن کاملبررسی کیفی چگونگی انطباق اهداف آموزش عالی با مقتضیات بُعد اقتصادی جهانیشدن
هدف این پژوهش، بررسی چگونگی انطباق اهداف آموزش عالی با مقتضیات بُعد اقتصادی جهانیشدن از دید اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران بود. روش انجام پژوهش، کیفی و جامعة پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران در سال تحصیلی86- 85 بوده که با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری هدفمند،50 نفر از آنان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، فرم پرسشنامه باز پاسخ بوده و داده‌های حاصل از بررسی، به شیوة کیفی، تجزی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 4 شماره 3
صفحات 1- 32
تاریخ انتشار 2015-11-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023